خلافت آدم (قرآن)خداوند، آدم علیه‌السلام را خلیفه خود در روی زمین معرفی کرد. در این مقاله آیات قرآن مرتبط با خلافت حضرت آدم علیه‌السلام معرفی می‌شوند. ۱ - خلیفه خدا در زمینآدم علیه‌السلام، خلیفه خدا در زمین: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً ...؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد....» مقصود از «خليفه» در آيه، طبق آنچه در روايات آمده، خلافت آدم علیه‌السلام براى خدا است. ۲ - خلیفه پیشینیان در زمینآدم علیه‌السلام، خليفه پيشينيان در زمين: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء ...؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند (پروردگاراآيا كسي را در زمين قرار ميدهي كه فساد و خونريزي كند؟ ....» در اين‌كه منظور از «خليفه» چيست، احتمالاتى وجود دارد: الف. خلافت الهى؛ ب. خلافت از ملائكه؛ ج. خلافت از پيشينيان كه نكته‌هاى فوق بر اساس اين احتمالات است. ۳ - اعطاکننده خلافت به حضرت آدمخدا، اعطاكننده خلافت به آدم علیه‌السلام: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً ...؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد....» ۴ - اعلام خلافت به حضرت آدماعلام خلافت آدم علیه‌السلام در زمين از سوى خدا: «... إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً ... قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ؛... من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد ... پروردگار فرمود: من حقائقي را ميدانم كه شما نمي‌دانيد.» ۵ - اعتراض به خلافت حضرت آدماعتراض ملائکه به خلافت آدم علیه‌السلام در زمين: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء ...؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند (پروردگاراآيا كسي را در زمين قرار ميدهي كه فساد و خونريزي كند؟ ....» ۶ - گفت‌وگوی درباره خلافت حضرت آدمگفتوگوى خدا با ملائكه درباره خلافت آدم علیه‌السلام: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء ... قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند (پروردگاراآيا كسي را در زمين قرار ميدهي كه فساد و خونريزي كند؟ ... من حقائقي را ميدانم كه شما نمي‌دانيد.» ۷ - کتمان خلافت حضرت آدمکتمان كردن امور مربوط به خلافت آدم علیه‌السلام از سوى ملائكه: «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً ...• ... وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ؛هنگامي كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين و حاكمي قرار خواهم داد ... و نيز ميدانم آنچه را شما آشكار مي‌كنيد يا پنهان مي‌داشتيد. » به قرينه تناسب موضوع، احتمال دارد مقصود از «ما كنتم تكتمون» خلافت آدم علیه‌السلام باشد. ۸ - پانویس۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۱۹۴، برگرفته از مقاله «خلافت آدم علیه‌السلام». |